Maroko na horizontu, plaventilo okeana, beskrajni sjaj Sredozemlja i veliki preookenaski tankeri koji sa Atlantika uplovljavaju u Mediteran – pogled sa monumentalne Gibraltatske stijene, ili balkona hotela “The Rock” koji je sagrađen u njenom podnožju, prosto oduzima dah.
Gibraltar zovu i draguljem na spoju dva mora – odnosno, okeana i mora, Atlantika i Sredozemlja.
Ova mala, neobična, egzotična teritorija smještena na samom ulazu u Sredozemno more (zovu je i “vrata Mediterana”) nosi sa sobom i jednu od najintrigantnijih evropskih geopolitička storija u posljednjih nekoliko vjekova.
Engleska, nekadašnja velika kolonijalna sila, osvojila je Gibraltar od Španije, još jedne velike kolonijalne sile, u ratu koji je završen još 1704. godine. Englezima su u ovom pohodu pomogli i Holanđani, pa iako se karta svijeta u posljednjih 300 godina mijenjala mnogo puta, Englezi ni po koju cijenu nisu željeli da prepuste Gibraltar, mali rt smješten na samom jugu Pirinejskog poluostrva.
Za Gibraltar kažu da je jedna od najvažnijih strareških tačaka Starog kontinenta – uz Bosfor i Suteski kanal – a Englezi vjekovima ljubomorno čuvaju svoju prekookeansku teritoriju, uprkos konstantim naporima Španaca da je povrate.
Englezi vjerovatno ne bi uspjeli u ovom poduhbatu da Gibraltaru gotovo stoprocentno nisu usadili prepozatljivi britanski identitet.
Iako stanovnici Gibraltara porijeklom nemaju mnogo veze sa Britancima (većina ih je mediteranskog porijekla, čiju su preci Italijani, Portugalci, pa i Španci, tu došli prije mnogo, mnogo godina) na posljednjem referendumu je čak 98 odsto od 34 hiljade stanovnika reklo “ne” Španiji.
Španski general Franko je još prije pola vijeka rekao da će Gibraltar jednog dana „kao zrela jabuka“ sam pasti u španske ruke – jer je, prosto, fizički vezan za Španiju – to se ne dešava, naprotiv: utisak je da je taj dan sve dalje i dalje…
REGISTRUJTE SE i pratite svoju omiljenu ponudu na jednom mjestu.
Kada uđete na Gibaltar, putem iz južnog španskog gradića La Linea, koji još presijeca pistu lokalnog aerodroma, kao da ste ušli u Englesku.
Tipični londonski dabl-dekeri, crvene telefonske govornice britanskog tima, pabovi i još mnogo, mnogo toga što podsjeća na Englesku.
Valuta je, naravno – funta, doduše ne britanska, već gibraltarska, ali dođe na isto…
Cijene, i životni standard, veći su nego u Španiji. Zato i ne čudi što oko 20 hiljada Španaca svakog dana prelazi granicu – ide na posao na Gibraltar, a onda se nakon radnog vremena vraća nazad – u Španiju, u La Lineu, gdje su troškovi stanovanja mnogo jeftiniji.
Iznad Gibraltara se uzdiže monulentalna Gibraltarska stijena, visoka 426 metara iznad mora, iz kojeg kao da izvore – lokalni stanovnici su toliko vezani za nju da ona ima praktično mitski karakter.
Zovu je i čuvarom Mediterana, a legenda kaže da je Herakles na ovom mjestu razdvojio Evropu i Afriku. Zato je i zovu – „Heraklesovi stubovi“.
Iako je životni standard na Gibraltaru veći nego u Španiji, mnogi su ekonomski vezani za ovo poluostrvo, kojeg zovu i poreskim rajem. Cijene alkohola – recimo brendiranih škotskih viskija – su izuzetno povoljne, mnogo povoljnije nego u Britaniji.
Crnogorska fudbalska reprezentacija dva puta je u prethodne četiri godine gostovala na ovom jedinstvenom poluostrvu, koje se može obići i pješice – jedinstven doživljaj za sve koji su imali priliku da otputuju.
Na stranu istorija, geopolitika i strateške “tačke” – najveća atrakcija Gibraltara su čuveni makaki majmini, ili divlji majmuni, jedini te vrste koji žive u Evropi mimo zooloških vrtova.
Ima ih, kažu, oko 300, a Gibraltarska stijena je njihov dom.
Majmune su prije nekoliko vjekova tu donijeli arapski trgovci. Oni skaču okolo, zabavljaju turiste, upadaju u automobile, “kradu” tašne i kese – iako su veoma druželjubivi, treba čuvati stvari!
Oni su najveća i najljepših atrakcija Gibraltara, čuvari stijene, ali i – britanskog identiteta.
Jer, na Gibraltaru postoji legenda koja kaže njihova zemlja pripasti Španiji tek kada „posljednji majmun nestane odavde“.
Neće se to dogoditi, čak i u uslovima strogo kontrolisanog razmnožavanja.
Jer, da nema kontrole, bilo bi ih više nego stanovika Gibraltara, kažu.
Pročitajte i ovo: Đoković četvrti na ATP listi na kraju godine, Alkaras na vrhu sa 550 bodova više od Sinera
konstantin
Sjajna reportaza
laZar
Odlicnoo!